Piłka ręczna to sport zespołowy, w którym w przeciwieństwie do futbolu, bramki zdobywa się za pomocą piłki zagrywanej rękoma. W Polsce dyscyplina ta została zapoczątkowana w 1917 roku przez polskich legionistow internowanych po kryzysie przysięgowym. W związku z tym, że pierwsze mecze wśród oficerów były rozgrywane w Szczypiornie, piłka ręczna często nazywana jest szczypiorniakiem, mimo że od tego czasu zmieniła się jej formuła i niektóre zasady.
Zasady gry w piłkę ręczną
Mecz piłki ręcznej rozgrywa się między dwoma drużynami złożonymi z 6 zawodników i bramkarza. Ich skład podzielony jest na dwóch skrzydłowych, trzech rozgrywających i obrotowego. Gra polega na zdobyciu jak największej ilości bramek, poprzez rzuty piłką. Mecz trwa 60 minut, po 30 na każdą połowę, a między nimi jest 10 minut przerwy. W przypadku dogrywki, do przepisowego czasu dolicza się 5 minut. W przeciwieństwie do piłki nożnej, w szczypiorniaku bramkarz może opuścić pole bramkowe i grać na całym boisku. Obowiązują go wówczas takie same zasady, jak pozostałych zawodników.
Podczas manewrowania piłką, zawodnik nie może jej przetrzymywać dłużej niż 3 sekundy, ani wykonać z nią więcej niż 3 kroki bez uprzedniego odbicia piłki o podłoże lub o innego zawodnika. Ważne jest to, że nie można uderzać piłki nogą, gra dozwolona jest tylko rękami.
Rzut wolny przyznawany jest za grę niezgodną z zasadami, faule i niesportowe zachowanie. Rzut z autu zasądza się w momencie, gdy pika przekroczy linię boczną. Aut wykonuje go zawodnik drużyny przeciwnej. W pewnych sytuacjach sędzia może przyznać przeciwnikowi rzut karny, który wykonuje się z odległości 7 metrów od bramki. Zazwyczaj jest on konsekwencją wejścia zawodnika na swoje pole bramkowe.
Wśród stosowanych systemów kar można wymienić upomnienie, dwuminutowe wykluczenie zawodnika z rozgrywki lub całkowitą dyskwalifikację. Kary przyznawane są za notoryczne faule, niesportowe zachowanie, nieprzestrzeganie zasad gry czy błędy w zamianie zawodników. Mecz wygrywa ta drużyna, która zdobędzie więcej bramek.
Piłka ręczna – informacje techniczne
Wymiary piłki są określone przepisami i wynoszą od 50 do 60 cm w obwodzie i wadze od 425 do 475 w przypadku drużyny męskiej i od 54 do 56 cm i wadze 325 do 400 w przypadku kobiet.
Boisko ma wymiary 40×20 metrów i podzielone jest na linię boczną i końcową. Po przeciwnych stronach znajdują się bramki, których wysokość wynosi 2 metry, a szerokość 3.
Ubiór zawodników musi być ujednolicony dla wszystkich zawodników oprócz bramkarza. Składa się z krótkich spodenek i koszulki z numerem. W trakcie gry nie można mieć przy sobie żadnych przedmiotów, ani biżuterii. Dodatkowo zawodnicy nie mogą nosić ochraniaczy, kasków czy masek ochronnych.
Nad prawidłowym przebiegiem meczu czuwa dwóch sędziów znajdujących się na boisku, oraz dwóch stolikowych, z czego jeden z nich zajmuje się odmierzaniem czasu i obsługą tabeli wyników, a drugi sporządza protokoły z rozgrywki. Od 1928 roku Związek Piłki Ręcznej w Polsce jest oficjalną organizacją prawną reprezentującą zawodników na arenie krajowej i międzynarodowej.
